Staatssecretaris Van Oostenbruggen reageert op ANBI-evaluatie

Staatssecretaris van Oostenbruggen (Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane) heeft zijn reactie op de ANBI-evaluatie door Berenschot aan de Tweede Kamer gestuurd. Daaraan voorafgaand hebben wij het ministerie onze reactie op de evaluatie gestuurd. De staatsecretaris erkent in zijn brief nadrukkelijk het belang van ANBI’s en spreekt zijn inzet uit om de ruimte voor deze instellingen via de fiscaliteit te behouden. Dit is goed nieuws: de ANBI-regeling is namelijk van groot belang voor goede doelen.
Andere belangrijke positieve elementen uit de brief van de staatssecretaris:
- Inzet op betere informatievoorziening in plaats van aanscherping van het bestedingscriterium. Het criterium borgt dat er niet meer vermogen wordt aangehouden dan nodig is om doelstellingen uit te voeren.
- Het centraliseren en structureren van de gegevensverkrijging door het ANBI-team via de zogenoemde ANBI-portal.
- Geen extra strafbare feiten toevoegen aan de integriteitstoets. De toets is bedoeld om te waarborgen dat alleen integere organisaties de ANBI-status krijgen of behouden.
Geen ANBI-portal voor 2030
De aangekondigde ontwikkeling van een ANBI-portal is in het kader van de uitbreiding van de toezichtscapaciteit en het verbeteren van de informatiepositie een belangrijke stap. Wij hebben aangegeven dat wij de verwachte oplevering in 2030 echter te laat vinden. Transparantie en toezicht zijn nu al essentieel om het doel en het vertrouwen in de regeling te behouden.
Wij vinden het van belang dat de overheid de periode tot 2030 actief overbrugt. We steunen de inzet van de staatssecretaris op:
1. het actief en structureel verzamelen van informatie via bestaande databronnen bij koepelorganisaties, en;
2. het benutten van sectorale regelgeving, gedragscodes en zelfregulering.
Deze aanpak is niet alleen praktisch en uitvoerbaar, maar verlaagt ook de toezicht- en administratieve lasten — zowel voor de Belastingdienst als voor de instellingen zelf. Wij gaan hierover graag in gesprek met de staatssecretaris.
Zorgen over voorstel mogelijke algemene belastingplicht
Om oneigenlijk gebruik van de ANBI-status te voorkomen vindt de staatssecretaris aanpassing van de verplichtingen voor ex-ANBI’s noodzakelijk. Hij gaat de aanpassingsmogelijkheden, voorgesteld door Berenschot in de evaluatie, verkennen met de sector.
Eén van de mogelijkheden die wordt genoemd is de invoering van een algemene belastingplicht voor álle stichtingen en verenigingen, als alternatief voor de huidige informatieplicht voor voormalige ANBI’s. Deze maatregel achten wij disproportioneel. Het zou leiden tot een aanzienlijke lastenverzwaring voor instellingen die opereren in het publieke belang. We waarderen dat de staatssecretaris hierover met ons in gesprek wil.
We staan in beginsel positief tegenover de andere twee voorstellen: een fiscale eindheffing bij verlies van de ANBI-status en de verplichting voor ex-ANBI’s om het resterende vermogen binnen afzienbare tijd aan het algemeen nut te besteden. We denken graag mee over een proportionele en uitvoerbare uitwerking van deze maatregelen, zodat ze effectief zijn tegen misbruik zonder de sector onnodig te belasten.
Goede Doelen Nederland blijft zich inzetten voor toezicht dat effectief, uitvoerbaar en in balans is met de praktijk van maatschappelijke organisaties.
Meer weten over de reactie van de staatssecretaris of de ANBI-evaluatie? Neem contact op met onze Public Affairs adviseur Maartje Pott.