Goede Doelen Verkiezingsdebat 2025: Geef ons de ruimte
Afgelopen 22 september trapte Margreet Plug het Goede Doelen Verkiezingsdebat in Nieuwspoort Den Haag af met een uitleg over de zes functies van goede doelen en met een duidelijke boodschap: “Goede doelen zijn onmisbaar voor onze samenleving. Ze zijn er elke dag, helpen waar hulp nodig is, brengen mensen samen en zetten een beweging in gang. Ze dragen bij aan veerkracht en zingeving, signaleren problemen én agenderen deze bij overheid, politiek en samenleving.”
Maar juist die agenderende rol staat in toenemende mate onder druk. Haar oproep aan de politiek was dan ook helder: “Omarm goede doelen in de volle breedte. Ook wanneer hun stem schuurt met je eigen standpunt.”
Daarna presenteerde Rick Lawson, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens, het recent door het college uitgebrachte rapport ‘Tegenspraak onder druk’. Zijn boodschap: de maatschappelijke ruimte neemt door verschillende maatregelen van de overheid af. Wetten met vage open normen en de druk op de demonstratievrijheid baren het College grote zorgen. Demonstratievrijheid is het ventiel van de samenleving. Het geeft mensen de mogelijkheid om hun zorgen te uiten en aandacht te vragen voor issues in de samenleving. Daar moet ruimte voor zijn.
De zorgen van Goede Doelen Nederland werden breed gedeeld door de vier politici, Derk Boswijk (CDA), Joost Sneller (D66), Mohammed Mohandis (GroenLinks-PvdA) en Don Ceder (CU). Mohammed Mohandis gaf aan van mening te zijn dat er duidelijke afspraken met elkaar moeten worden gemaakt over hoe de democratische spelregels door iedereen moeten worden gerespecteerd. Derk Boswijk gaf de essentie van het gesprek weer met de woorden: “We moeten sturen op vertrouwen in plaats van wantrouwen.”
Toegang tot de rechter
Eduard Nazarski, onder meer voormalig directeur Amnesty NL en Vluchtelingwerk NL, benadrukte het belang van de agenderende functie van goede doelen. Hij uitte zijn zorgen over de toenemende politieke kritiek op maatschappelijke organisaties die naar de rechter stappen. Hij benadrukte dat deze gang naar de rechter essentieel is om de overheid aan haar eigen wet- en regelgeving of het internationale recht te houden. Daarom vroeg hij politici wat zij vinden van deze noodzaak én wat zij doen om dit recht te waarborgen.
De politici verwezen naar de motie van Stoffer (SGP), Van der Plas (BBB) en Eerdmans (JA21). In die motie staat dat onderzocht moet worden of de toets strenger moet worden of belangenorganisaties die procederen voldoende representatief zijn voor de groep die zij zeggen te vertegenwoordigen. Alleen het CDA heeft, van de vier vertegenwoordigde politieke partijen, destijds voor deze aangenomen motie gestemd. Derk Boswijk gaf aan dat, ondanks dat hij de zorgen over de motie begrijpt, het geen kwaad kan om te kijken hoe andere landen hier mee omgaan.
Ook werd kort het VVD-standpunt aangehaald: organisaties die de staat aanklagen, zouden geen subsidie moeten krijgen. De aanwezige partijen waren het erover eens dat gesubsidieerde organisaties hun recht om te procederen moeten behouden.
Giftenaftrek
Paul Smeets, hoogleraar Filantropie aan de UvA, bracht een stelling in over de giftenaftrek. Hij is van mening dat de giftenaftrek, gezien het belang daarvan voor goede doelen, moet worden gehandhaafd. Hij haalde het ambtelijk rapport Kansen voor lagere tarieven en beter beleid aan, waarin wordt geopperd fiscale regelingen te herzien om het belastingstelsel te vereenvoudigen. Ondanks het feit dat hij groot voorstander is van het verbeteren van het stelsel, deelde hij zijn zorgen over de in het rapport voorgestelde maatregelen in de giftenaftrek. Zowel over het verhogen van de drempelwaarde van 1% naar 1,6% van het inkomen om in aanmerking te komen voor de giftenaftrek, als het uniformeren van eenmalige en periodieke giften. Dit maakt het volgens Paul Smeets erg lastig voor goede doelen om lange termijn keuzes te maken.
De vier politici waren van mening dat de giftenaftrek moet worden gehandhaafd. Joost Sneller gaf wel aan het interessant te vinden om ook naar alternatieven te kijken. Desgevraagd lichtte Derk Boswijk toe dat het zeker niet de bedoeling is de giftenaftrek voor stichtingen te beperken, maar giften aan zowel verenigingen als stichtingen fiscaal aantrekkelijk te houden. Don Ceder sloot helder af: “Behoud de giftenaftrek: klare taal.”
We kijken terug op een waardevol inhoudelijk debat.
Terugkijken?
Dat kan hier: Goede Doelen Verkiezingsdebat | Goede Doelen Nederland
Beeld:©Goede Doelen Nederland/Willem Visser
