Standpunt Goede Doelen Nederland n.a.v. EenVandaag

Op 28 maart was er een item in EenVandaag over huis-aan-huis donateurswerving door goede doelen die daar wervingsbureaus voor inschakelen. Wat Goede Doelen Nederland betreft een eenzijdige en ongenuanceerde berichtgeving.

Goede doelen doen fantastisch werk. Juist nu met de oorlog in Oekraïne is dat zo goed zichtbaar, maar ook tijdens de coronacrisis. Tegen iedereen willen wij zeggen: weet dat van iedere door het goede doel uitgegeven euro gemiddeld 89 cent naar het maatschappelijke doel gaat. En als je snel inzicht wil hebben in hoe dit zit bij een specifiek goed doel, raadpleeg dan het CBF-Erkenningspaspoort. Alle gegevens die daar in zijn opgenomen zijn door de toezichthouder CBF gevalideerd.

Wij lichten graag toe hoe de huis-aan-huiswerving binnen onze sector georganiseerd is en hoe het toezicht is geregeld.

Om het vele mooie werk dat goede doelen doen te kunnen financieren zijn goede doelen afhankelijk van de steun van het publiek. Mensen die betrokken zijn bij het maatschappelijke doel en daarvoor graag willen bijdragen en geven. Onderzoek bevestigt dat mensen vooral geven als ze een geefvraag krijgen. Daarom zetten goede doelen een mix van verschillende methoden in om donateurs te bereiken. Welke methode ook door het goede doel wordt ingezet, fondsenwerving kost geld. Ieder goed doel maakt hierin een eigen afweging. Goede Doelen Nederland staat op het standpunt dat de keuze van de mix aan wervingsmethoden aan het goede doel zelf is. Het goede doel bepaalt per wervingsactie wat er wordt geïnvesteerd tegenover de verwachte inkomsten. Alle erkende goede doelen zijn verplicht jaarlijks te publiceren hoeveel van hun uitgaven aan wervingskosten worden besteed, naast hun uitgaven voor administratie en beheer, en het percentage dat aan het doel wordt besteed.

Wet- en regelgeving en zelfregulering
Goede doelen moeten zich aan diverse wet- en regelgeving houden zoals de AVG en de code fieldmarketing (onderdeel van de Reclame Code). Daar bovenop geldt voor goede doelen de Erkenningsregeling met strenge kwaliteitseisen. De toezichthouder CBF toetst goede doelen op naleving van de kwaliteitseisen. Specifiek voor het kanaal huis-aan-huis donateurswerving heeft de sector in de Stichting Regulering Huis-aan-huis Werving bovendien afspraken met de wervingsbureaus gemaakt om overvraging te voorkomen en geldt er een gedragscode. Eventuele klachten over huis-aan-huis werving kunnen bij de betrokken organisaties, bij de Reclame Code Commissie of bij het CBF worden ingediend.

Verantwoorde huis-aan-huis werving
Het verantwoord inzetten van huis-aan-huis werving is binnen de sector dus geregeld via de Stichting Regulering Huis-aan-huis Werving. Daar zijn afspraken gemaakt over de kwaliteit van de werving en het beperken van de vraag aan de deur. Zo is er een wervingsrooster dat de werving reguleert en limiteert en een gedragscode die de kwaliteit waarborgt. Er zijn zo’n vijftig goede doelen die huis-aan-huis werving inzetten. Zij doen dit allemaal conform het wervingsrooster en de gedragscode. Afspraken over de voorwaarden waarop een wervingsbureau voor een goed doel werkt, zijn aan het goede doel zelf. Goede doelen zijn professionele organisaties, kennen de markt en onderhandelen scherp over de kosten met de wervingsbureaus. Immers zij willen de kosten voor fondsenwerving zo laag mogelijk houden om zoveel mogelijk te kunnen besteden aan het maatschappelijke doel. Van de totale uitgaven van goede doelen ging gemiddeld 89% in 2020 naar het maatschappelijke doel. Dit cijfer wordt per goed doel geverifieerd en gepubliceerd door het CBF.

Toezicht, transparantie en inzicht
De toezichthouder CBF toetst vanuit de Erkenningsregeling op de verhouding tussen de kosten fondsenwerving (alle methoden) en de besteding aan het maatschappelijke doel. In 2020 werd 89% van de totale uitgaven besteed aan het maatschappelijke doel. De andere 11% werd besteed aan fondsenwerving en organisatiekosten. Ieder Erkend goed doel heeft een CBF-Erkenningspaspoort waarmee de samenleving en de donateurs snel inzicht krijgen in de missie, de inkomsten en doelbesteding van het goede doel. Het CBF toetst de goede doelen op de normen van de Erkenningsregeling.

Toerekening
De Raad voor de Jaarverslaggeving heeft voor goede doelen een speciale verslaggevingsrichtlijn gemaakt. De zogenoemde RJ650. Deze richtlijn schrijft voor dat alle uitgaven die een goed doel doet, worden toegerekend aan drie categorieën: doelbesteding, kosten fondsenwerving en kosten beheer & administratie. Er zijn wervingsactiviteiten van goede doelen die, naast een geefvraag ook voor een deel tot doel hebben voorlichting te geven of bewustwording te creëren. Dat is per goed doel verschillend. In dat geval wordt een percentage van de kosten toegeschreven aan voorlichting (doelstelling). Bij goede doelen wordt dit in eerste instantie gecontroleerd door de accountant. Goede doelen moeten dit goed onderbouwen. Vervolgens kijkt ook de toezichthouder CBF hiernaar. Uit een quick scan onder onze leden die aan huis-aan-huis werving doen blijkt dat gemiddeld 20% van de kosten voor huis-aan-huis acties wordt toegerekend aan voorlichting. Goede Doelen Nederland staat op het standpunt dat de toerekening goed uitgelegd en onderbouwd moet kunnen worden.

Belang van trouwe donateurs
Huis-aan-huis donateurswerving is voor een aantal goede doelen van groot belang om persoonlijk contact met potentiële donateurs te hebben en nieuwe structurele donateurs aan zich te binden. Donateurs die meerdere jaren donateur blijven dragen bij aan de continuïteit van het werk van het goede doel. De meesten blijven gemiddeld 5 jaar donateur. Dit stelt goede doelen in staat om langjarige projecten of wetenschappelijk onderzoek te (blijven) financieren.

Wervingsbureaus
Wervingsbureaus werken niet alleen voor goede doelen, maar ook voor (commerciële) organisaties zoals energie- en telecomaanbieders, politieke partijen, kranten en de publieke omroep. Hoe wervingsbureaus aan hun omzet en winst komen wordt niet door ons bijgehouden of door de toezichthouder CBF gecontroleerd. Dat geldt ook voor allerlei andere commerciële partijen waar goede doelen mee samenwerken (postbezorging, ICT-bureaus, communicatie- en campagne bureaus, callcenters, kantoorhuur, vervoerskosten etc.). Nagenoeg alle goede doelen die huis-aan-huis werven maken gebruik van wervingsbureaus met wervers in loondienst. De wervers zijn vaak jonge betrokken mensen die door de wervingsbureaus en goede doelen intensief begeleid worden om hun verhaal over het goede doel te vertellen. Nederland is niet uniek in de huis-aan-huis werving. Dit gebeurt in ongeveer 50 landen.