Reactie SBF op adviesrapport ‘Beter Geven’

De Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF), waar Goede Doelen Nederland deel van uitmaakt, hebben met veel belangstelling en genoegen kennis genomen van het advies ‘Beter Geven’. Een commissie van deskundigen, onder voorzitterschap van Alexander Rinnooy Kan, heeft op verzoek van SBF advies uitgebracht over mogelijkheden voor vereenvoudiging en versterking van de giftenaftrek, inclusief wat de Belastingdienst en de sector daaraan zelf kunnen bijdragen. SBF pleit al langer voor versterking van de giftenaftrek en het daaraan gekoppelde ANBI-stelsel en vindt het van groot belang dat in Nederland met het belastingstelsel de actieve betrokkenheid van burgers bij een betere samenleving wordt gestimuleerd. SBF is de commissie zeer erkentelijk voor de voortvarendheid waarmee dit weloverwogen, deskundige en heldere advies tot stand is gekomen.

De commissie benadrukt terecht het grote belang van een goed werkende giftenaftrek. In het advies wordt deels aangesloten bij het verbetertraject dat door het Ministerie van Financiën in 2019 is ingezet en de recente parlementaire behandeling daarvan. De commissie spreekt in dat verband haar steun uit voor de verbeterpunten ten aanzien van giften in natura (advies 2), het slimme invulveld voor aangiften (advies 7) en het schrappen van de aftrekbaarheid van contante giften (advies 9). De commissie reikt voorts een aantal belangrijke aanvullingen en oplossingen aan waaronder een voorstel tot renseignering van periodieke giften, versterking van de capaciteit van het ANBI-team en een verbeterde ICT-omgeving.

‘Met het advies draagt de commissie op constructieve wijze bij aan een robuuster en eenvoudiger stelsel. Dat is in belang van de donateur, de Belastingdienst en van de ANBI’s en hun bijdragen aan een betere samenleving’, zegt Jan van Berkel, voorzitter van SBF.

Daar waar van de ANBI’s zelf een inspanning of bijdrage wordt verwacht, zullen Goede Doelen Nederland, FIN branchevereniging van fondsen en foundations en het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) op korte termijn met hun achterbannen daarover het gesprek aangaan hoe de sector het advies wil (helpen) vertalen naar beleid en praktijk.

In onderstaande bijlage bij dit bericht reageert SBF puntsgewijs op alle voorstellen van de commissie.

Bijlage: Puntgewijze reactie SBF op voorstellen van de commissie

De commissie heeft met dertien voorstellen gekozen voor een aantal belangrijke accenten, aanvullingen en oplossingen. Hieronder wordt op elk van de voorstellen apart ingegaan.

Advies 1: Renseignering
De commissie adviseert periodieke giften alleen voor aftrek in aanmerking te laten komen als ze gerenseigneerd zijn en adviseert onderzoek te doen naar de mogelijke invoering van een renseigneringsplicht voor andere giften.

Reactie SBF
Dit is een voor de Nederlandse situatie bijzonder voorstel waar SBF in haar rol welwillend naar wil kijken. Het standaard aanleveren van donatie- en donateursgegevens door ANBI’s aan de Belastingdienst is nu geen praktijk. In de huidige situatie bepaalt alleen de donateur de aangifte en worden ANBI’s niet belast met de aanlevering. De commissie kiest terecht voor een beperking tot periodieke giften, omdat hierbij standaard persoonsgegevens contractueel worden gedeeld tussen donateur en de ANBI. SBF wil graag met de bij haar aangesloten organisaties het gesprek aangaan over de wijze waarop renseignering van periodieke giften in de toekomst een plek kan krijgen in het stelsel. Daarbij kan ook rekening worden gehouden met de effecten van de al ingezette verbeteringen, m.n. het slimme invulscherm. Daarbij zullen twee randvoorwaarden leidend zijn: het waarborgen van privacy en voorkomen van te hoge lastendruk voor de ANBI’s.

Advies 2: Giften in natura
De commissie adviseert om het voorstel tot waardenonderbouwing bij giften in natura alsnog uit te voeren.

Reactie SBF
SBF steunt dit advies.

Advies 3: Nieuwe vormen van filantropie: impactinvesteringen/donaties aan (sociale) ondernemingen
De commissie adviseert om ANBI-investeringen onder voorwaarden uit te zonderen van het bestedingscriterium en om deze investeringen, alsmede donaties aan entiteiten die een (sociale) onderneming drijven aan te merken als bestedingen die vallen onder het 90%-criterium, mits er waarborgen zijn voor de algemeen nuttige aanwending daarvan.

Reactie SBF
SBF staat positief ten opzichte van dit advies en hoopt op een spoedige implementatie. In de praktijk blijkt te vaak dat er geen sprake is van consistent beleid.

Advies 4: Bestedingscriterium
De commissie pleit voor een duidelijke handleiding met de invulling van het bestedingscriterium. Daarbij is het wenselijk, dat ruimte wordt geboden aan ANBI-investeringen en doelinvesteringen in vermogenstitels. Een bestuur van een ANBI zou ruimte moeten krijgen om stamvermogen op te bouwen, mits dit bijdraagt aan het verwezenlijken van de doelstellingen van de ANBI. Een ANBI zou bij het handelen in strijd met het bestedingscriterium enige ruimte moeten krijgen om dit probleem op te lossen, zonder dat meteen de ANBI-status in gevaar komt.

Reactie SBF
SBF staat positief ten opzichte van dit advies en hoopt op een spoedige implementatie.

Advies 5: Publicatieverplichtingen
De commissie pleit ervoor om over te gaan naar een standaard web-omgeving waarin de gegevens eenvoudig kunnen worden geüpload, inzichtelijk voor het publiek. De standaardformulieren voor het aanleveren van informatie kunnen hiervoor een hulpmiddel zijn. Voor de Belastingdienst is dan eenvoudig te controleren welke gegevens er nog ontbreken. Uiteraard moet er bij (technische) problemen nog wel een handmatige controle en/of schriftelijk overleg tussen Belastingdienst en ANBI mogelijk zijn.

Reactie SBF
SBF staat positief t.o.v. dit advies en hoopt dat bij de lopende voorbereidingen van de verdere invoering rekening kan worden gehouden met dit advies. De gedachte voor een centrale portal /standaard web omgeving verdient nadere beschouwing omdat de huidige praktijk zeer divers is in de SBF-achterban.

Advies 6: Toezicht verbeteren door personele bezetting Belastingdienst
De commissie roept op om blijvend in te zetten op voldoende geschoold en ervaren personeel omdat het bij zowel de ANBI-regeling als de giftenaftrek gaat om complexe materie.

Reactie SBF
SBF staat positief ten opzichte van dit advies. Goed toezicht is essentieel voor het stelsel. SBF vindt het van het grootste belang dat ‘rotte appels’ geweerd en verwijderd worden. Wellicht kan een betere afstemming tussen ANBI-toezicht en zelfregulering hierbij helpen.

Advies 7: Slim invulveld
De commissie ziet uit naar het slimme invulveld en adviseert het in samenhang met de renseignering (zie paragraaf 1) op te zetten.

Reactie SBF
SBF steunt dit advies.

Advies 8: Steunstichting SBBI
De commissie vindt het schrappen van de steunstichting SBBI en daarmee van de giftenaftrek van eenmalige giften aan deze stichtingen een logische gedachte.

Reactie SBF
SBF staat positief ten opzichte van dit advies. Daar waar vereenvoudiging van het stelsel maatschappelijke belangen niet schaadt, zou het moeten plaatsvinden.

Advies 9: Aftrekbaarheid van contante giften
De commissie heeft met genoegen vernomen dat in de Fiscale Verzamelwet 2021 uitvoering wordt gegeven aan het verbetervoorstel om de aftrekbaarheid van contante giften te schrappen.

Reactie SBF
SBF steunt dit advies.

Advies 10: Onzekerheidsvereiste
De commissie adviseert voor de korte termijn om in een beleidsbesluit op te nemen dat de 1% eis niet meer zal worden gesteld. Voor de langere termijn is de commissie van mening dat de overlijdenseis geheel kan vervallen.

Reactie SBF
SBF staat positief t.o.v. dit voorstel van de commissie. Dit voor velen onbegrijpelijke vereiste is onwenselijk en overbodig. SBF hoopt dat het ministerie spoedig met een voorstel voor afschaffing komt.

Advies 11: Behoud giftenaftrek in de vennootschapsbelasting
De commissie pleit ervoor om het beleid zodanig aan te passen dat bij een gift door een vennootschap op instigatie van de aandeelhouder, die niet aan de aandeelhouder ten goede komt, geen sprake is van een verkapt dividend. De commissie beveelt bovendien aan om de plafonds in de giftenaftrek te laten vervallen.

Reactie SBF
SBF ondersteunt het pleidooi van de commissie voor aanpassing van het beleid, alsmede de aanbeveling om het plafond voor aftrekbaarheid te schrappen.

Advies 12: Invulling van het begrip algemeen belang en invoering van een restcategorie
De commissie pleit allereerst voor een meer gedetailleerde lijst van algemeen nuttige doelen die de praktijk houvast kan bieden. Daarnaast pleit de commissie voor het opnemen in de wet van een restcategorie van het begrip ‘algemeen nut’.

Reactie SBF
SBF begrijpt de overwegingen van de adviescommissie om hierover te adviseren. Het voorstel verdient zeker nadere overweging en bespreking.

Advies 13: Herroepelijke giften
De commissie beveelt aan om een meldplicht in te voeren voor het herroepen van giften indien de herroeping slechts afhankelijk is van de enkele wil van de donateur, en voor het terugdraaien van giften zonder herroepingsclausule bij afwezigheid van een goede reden.

Reactie SBF
SBF verwelkomt de verduidelijking van de verschillende praktijksituaties en omarmt het advies.

Tot slot, SBF is overigens bijzonder geïnteresseerd in de haalbaarheid om via ICT-aanpassingen de werking van het stelsel te verbeteren.

Lees hier het volledige advies ‘Beter Geven’.