De-risking door financiële instellingen
Banken en payment service providers (PSP’s) moeten zich houden aan strenge wet- en regelgeving zoals de Wet financieel toezicht (Wft) en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Dit gaat gepaard met veel negatieve effecten voor goede doelen.
Zo is het lastiger een nieuwe rekening te openen, worden bestaande rekeningen opgezegd en het overmaken van geld, naar zowel hoog als laag risico gebieden, duurt lang. Hierdoor komt het maatschappelijk werk van goede doelen onevenredig onder druk te staan.
FATF-evaluatie
De Financial Action Task Force (FATF) houdt zich bezig met de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. De FATF heeft internationale standaarden en voert regelmatig evaluaties uit. De FATF-evaluatie 2022 stelt dat er in Nederland een goed begrip is van de risico’s op terrorisme financiering die verband houden met misbruik van NPO's. Dit begrip zou kunnen worden verbeterd door een specifieke NPO sectorale risicobeoordeling. Zelfregulering (de ANBI-regels en de CBF-erkenning) is een belangrijk kenmerk van de Nederlandse non-profitsector. Het evaluatieteam twijfelt of het bestaande vrijwillige reguleringskader toereikend is voor de opsporing van malafide NPO's die bewust terrorisme financieren.
De-risking door banken
Goede Doelen Nederland zet zich, samen met andere partijen zoals CBF, NOV, HSC en Partin, in om te komen tot een betere toegang tot het betalingsverkeer.
Zo zijn er gesprekken met onder andere de grootbanken (ABN AMRO, ING en RABO), NVB, DNB en het Ministerie van Financiën over een betere toegang en beter gebruik van het betalingsverkeer voor maatschappelijke organisaties. Er wordt gesproken over de noodzaak van oplossingen op korte termijn en op de langere termijn. Ook zijn meerdere brieven gestuurd aan de minister van Financiën. Eind september 2022 is door CDA en CU een motie ingediend die ons verzoek in de eerdere brieven aan de minister van Financiën ondersteunt: de financiële dienstverleningen aan stichtingen en verenigingen moet laagdrempelig beschikbaar blijven.
Het weigeren en/of beëindigen van een bankrekening staat op gespannen voet met (grond)rechten en vrijheden van maatschappelijke organisaties.
NVB-standaard voor non-profit sector
Samen met de banken, NVB, DNB en ministerie is gekeken naar risico mitigerende criteria voor maatschappelijke organisaties zoals de ANBI-status het hebben van een keurmerk (bijvoorbeeld de CBF-Erkenning) of een beperkte jaarlijkse omzet. Dit heeft geresulteerd in de op 7 september 2023 gepresenteerde NVB-standaard voor de non-profit sector. Goede Doelen Nederland ziet dit als een eerste goede stap en hoopt dat banken met behulp van deze standaard beter in staat zijn te bepalen waar daadwerkelijk sprake is van een risico en waar niet. Dat zal de praktijk moeten gaan uitwijzen. Het is daarbij zeer terecht dat er waarde wordt toegekend aan de zelfregulering van de sector.